Ik vind...16-09-2016

´Op reis´ met de View-Master

Er was eens - héééél lang geleden - een tijd waarin mijn wereld klein en overzichtelijk was. Thuis hadden we geen TV, wèl radio. De computer bestond alleen in sciencefiction stripverhalen. Games speelden we op kartonnen borden, met z´n allen gezellig rond de grote tafel. Per trein naar opa en oma 20 kilometer verderop was een verre reis. De enige virtual reality-ervaring die ik af en toe beleefde bestond uit flakkerende beelden in een donkere bioscoopzaal.
In die tijd maakte ik als knaapje van een jaar of zes kennis met het fenomeen VIEW-MASTER.
Nu moet je weten dat een tante van mij jarenlang werkte op een grote boot. Neen, geen cruiseboot, maar een passagiersboot. Vliegen was peperduur. Wie naar Amerika, Australië of Afrika wilde nam de boot. Mijn tante kwam dus wel eens ergens.
Op een dag drukte ze mij een soort verrekijker in de handen.
“Wat is dit?”, vroeg ik.
“Dat is een View-Master!”
Toen ze dat laatste uitsprak, klikte ze een rond kartonnen kaartje met piepkleine dia´s bovenin het apparaat. “Kijk maar. Dan zie je waar ik geweest ben. Ga maar eens voor het raam staan.”
Ik zette het ding aan mijn ogen en tante draaide mijn hoofd in de richting van het daglicht. Meteen kreeg ik een opgewonden gevoel in mijn buik. Ik stond midden in een optocht met donkere mensen die bont en kleurrijk uitgedost waren en breed lachten van plezier. Het voelde alsof ik er zelf was, bijna echt. Tante klikte een hendel naar beneden en daar kwam een muziekkorps aan. Ik kon bij wijze van spreken de trommels en trompetten aanraken.
“Knijp eens één oog dicht.”, zei tante. Ik deed het en wèg was de betovering. Nu zag ik gewoon een foto, meer niet.
Stereofoto´s, zo werden ze genoemd. Ik raakte eraan verslingerd, aan die driedimensionale wereld. Op reis door thuis te blijven. Tante´s View-Master liet me zwerven langs de schreeuwende neon van Las Vegas, liet me flaneren over mondaine boulevards aan de Middellandse Zee, liet me huiveren op smalle bergpassen, liet me oog in oog staan met kangaroo´s, liet me getuige zijn van bloederige stierengevechten, liet me duizelig worden van de drukte in Manhattan.
Nu heb ik inmiddels de meeste van de plekken waar de View-Master me heen bracht zelf bezocht. Ik maakte het allemaal live mee en vond het wel leuk, maar niet spectaculair. Het was doorgaans ´gewoon´ of vanzelfsprekend. Ja, een mens is snel blasé.
Tante heeft de View-Master met alle plaatjes keurig bewaard, in een schoenendoos. Zo bleek toen ik er vorige maand nog eens naar vroeg. Ik zette het ding aan mijn ogen en hup! daar waren ze weer, de kriebels in mijn buik. Rats-klak! Rats-klak! Rats-klak!
“Laat je koffie niet koud worden!” De stem van tante rukte me na een kwartier uit mijn droomwereld.
Bizar, dat virtual reality meer indruk maakt dan levensechte realiteit.

© Maarten Brorens